فرض کنید ، قصد تهیه یک عکس و ارسال آن از طریق نامه الکترونیکی برای دوست خود را داشته باشیم . در این رابطه می بایست تصویر اخذ شده ، بصورتی نمایش و مشخص گردد که کامپیوتر قادر به شناسائی آن باشد ( بیت ها و بایت ها ) . در حقیقت یک تصویر دیجیتال، رشته ای طولانی از صفر و یک بوده که تمامی نقاط رنگ شده که پیکسل نامیده می شوند را مشخص می نماید. ترکیب و اجتماع تمامی نقاط فوق با یکدیگر ، تصویر دیجیتالی مورد نظر را ایجاد می نماید. در صورتیکه قصد تهیه یک عکس را داشته باشیم ، می توان از دو گزینه زیر استفاده نمود :

استفاده از دوربین های فیلم سنتی . در این روش با استفاده از یک دوربین عکسبرداری ، عکس مورد نظر گرفته شده و پس از پردازش فیلم بصورت شیمیائی، امکان چاپ آن با استفاده از کاغذ ها ی مخصوص ، فراهم می شود. در ادامه ، عکس آماده شده توسط اسکنر ، اسکن و بصورت دیجیتال تبدیل می گردد .

استفاده از یک دوربین دیجیتال : در این روش ، با استفاده از یک دوربین دیجیتال و تابش نور به شی مورد نظر و دریافت فیدبک های مربوطه و تبدیل آنان به مجموعه ای از پیکسل ها ، تصویر مورد نظر مستقیما” بصورت دیجیتال تبدیل می گردد .

یک دوربین دیجیتال ، همانند یک دوربین سنتی دارای امکانات متعددی نظیر : مجموعه ای از لنزها می باشد . این نوع دوربین ها در مقابل تمرکز نور بر روی بخشی از فیلم ، نور را بر روی یک دستگاه نیمه هادی تابانده که ضبط الکتریکی نور راانجام خواهد داد . در ادامه، یک کامپیوتر اطلاعات الکترونیکی را به داده دیجیتال تبدیل می نماید . مهمترین تفاوت بین یک دوربین دیجیتال و یک دوربین مبتنی برفیلم ، عدم استفاده از فیلم در دوربین های دیجیتال می باشد. در مقابل ، دوربین های دیجیتال دارای یک سنسور بوده که نور را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می نماید . سنسورهای استفاده شده در اکثر دوربین های دیجیتال ، از نوع CCD)Charge Coupled Device) می باشد . در تعدادی دیگر از دوربین های دیجیتال از تکنولوژی نیمه هادی CMOS)complementary metal oxide semiconductor) استفاده می شود. با اینکه سنسورهای CMOS ، تصاویر دیجیتال با کیفیت مطلوبتر را ارائه می نمایند و در آینده متداولتر خواهند شد ، ولی نمی توان ادعا نمود که تکنولوژی فوق جایگزین سنسورهای CCD در دوربین های دیجیتال خواهد شد . CCD ، مجموعه ای بسیار کوچک از دیودهای حساس به نور بوده که مسئولیت تبدیل تصویر ( نور ) به الکترون ( سیگنال های الکتریکی ) را برعهده دارند . دیودهای فوق ، photosites نامیده می شوند . هر photosite ، حساس به نور می باشد.

جایگاه دوربین دیجیتال
همانگونه که اشاره گردید، تصاویر اخذ شده با استفاده از دوربین های دیجیتال ، به رشته ای طولانی از پیکسل تبدیل می گردند. با توجه به نقش حیاتی پیکسل ها در دوربین های دیجیتال ، تولید کنندگان و تهیه کنندگان توجه بسیار خاصی نسبت به پارامتر فوق دارند .مگا پیکسل ، واحد اندازه گیری بزرگتری نسبت به پیکسل است .مگا ، به معنی یک میلیون و پیکسل نقاط بسیار کوچکی می باشند که یک عکس را ایجاد می نمایند. تمامی تصاویر از نقاط بسیارریزی به نام پیکسل تشکیل می گردند . یک تصویر حاوی میلیون ها نقطه و یا پیکسل بوده که تشخیص آنان بدون چشم مسلح عملا” غیر ممکن می باشد. بدیهی است ، هر اندازه که دوربین دیجیتال دارای پیکسل های بیشتری باشد ، قادر به آگاهی جزیئات بیشتری از تصویر خواهد بود. بموازات افزایش اطلاعات مربوط به جزئیات یک تصویر ، می توان براحتی ابعاد و اندازه تصویر را بزرگتر و عملیات مربوطه را در ارتباط با آنان انجام داد . برخی از دقت ها ی ( وضوح ) متداول که در دوربین های دیجیتال استفاده می گردد ، بشرح زیر می باشد :

256 در 256 پیکسل : دقت فوق در اکثر دوربین های دیحیتال ارزان قیمت ارائه می گردد . دقت فوق پائین بوده و معمولا” کیفیت تصاویر اخذ شده توسط این نوع از دوربین ها نیز مطلوب نخواهد بود . مجموع تمامی پیکسل ها 65،000 می باشد .

640در 480 پیکسل : دقت فوق نیز پائین بوده و در اکثر دوربین های دیجیتال از آن استفاده می گردد . در صورتیکه قصد گرفتن تصویر و ارسال آن برای دوستان و یا استفاده از آنان در صفحات وب ، وجود داشته باشد ، دقت فوق می تواند در این رابطه پاسخگو باشد . مجموع تمامی پیکسل ها 307،000 می باشد .

1216 در 912پیکسل : در صورتیکه قصد چاپ تصاویر اخذ شده توسط دوربین های دیجیتال وجود داشته باشد، دقت فوق مطلوب خواهد بود مجموع پیکسل ها ، 1،109،000 می باشد( مگاپیکسل ).

1600 در 1200 پیکسل . دقت فوق بالابوده و می توان تصاویر اخذ شده را با ابعاد بزرگتر چاپ نمود( یک تصویر 8 در 10 اینچ ). مجموع تمامی پیکسل ها تقریبا” دو میلیون می باشد . امروزه دوربین هائی با 2 / 10میلیون پیکسل نیز عرضه شده است .

ضرورت استفاده از دقت بالا در دوربین های دیجیتال ، به نوع عملیاتی که می بایست بر روی تصویر انجام شود،بستگی دارد. در صورتیکه ، هدف استفاده از تصاویر در صفحات وب و یا ارسال آنان از طریق نامه الکترونیکی برای دوستان باشد،می توان از دوربینی که دارای دقت 640 در 480 پیکسل است ،استفاده نمود.تعداد تصاویری را که دوربین می تواند در خود نگهداری نماید ، متناسب با افزایش وضوح تصویر ، کاهش می یابد. در صورتیکه تصمیم به چاپ تصاویر اخذ شده وجود داشته باشد ، می بایست از دوربین هائی که دارای تعداد پیکسل بیشتری می باشند، استفاده گردد. در حال حاضر، دوربین های چهار و پنج مگا پیکسلی متداول شده اند .
ویژگی ها ی مهم
از مهمترین ویژگی های مرتبط با دوربین دیجیتال، می توان به موارد زیر اشاره نمود :

دقت: تمامی دوربین های دیجیتال موجود، قادر به ایجاد تصاویر با کیفیت مناسب بمنظور ارسال بهمراه نامه های الکترونیکی و یا در اندازه های کوچک می باشند.همانطور که اشاره گردید، هر اندازه تعداد پیکسل های یک تصویربیشتر باشد، تصویر مذکور واضح تر بوده و می توان آنرا در اندازه بزرگتری چاپ کرد. دوربین هایی که دارای وضوح دو مگاپیکسل می باشند ، قادر به ایجاد تصاویری به ابعاد 7*5 ، دروبین هایی با دقت سه مگاپیکسل قادر به تولید تصاویری در ابعاد 8 در 10 و دوربین های با دقت چهار مگاپیکسل ، می توانند تصاویری با ابعاد 11 در 17را ایجاد نمایند.

اندازه،‌وزن و طرح: برای برخی از کاربران اندازه و وزن دوربین ببشتر از میزان دقت آن اهمیت دارد( حمل آسان دوربین ) .استفاده از دوربین های کوچک آسان می باشد ولی بدلیل کوچک بودن صفحه و دکمه های کنترل کننده آن ، ممکن است به مرور زمان تبعات و مشکلات خاص خود را بدنبال داشته باشد .

عدسی زوم : دوربین های ارزان قیمت، اغلب فاقد لنزهای نوری می باشند. اگر مجبور به انتخاب بین دوربین های دارای لنزهای نوری و یا دوربین های با دقت بالا می باشیم ، پیشنهاد می گردد ، دوربینی انتخاب گردد که دارای لنز نوری باشد. در چنین مواردی ضرورتی ندارد که سوژه مورد نظر جهت عکاسی، بزرگ انتخاب گردد و پس از گرفتن تصاویر با بکارگیری نرم افزار ، برداشت ها و پردازش های مورد نظر بر روی آن را انجام داد. لازم است به تبلیغاتی که در رابطه با لنزهای دوربین های دیجیتال و میزان عملکرد آنان می شود ، دقت لازم نیز صورت پذیرد. تعداد زیادی از تولید کنندگان ، زوم لیزری ( حرکت لنز بمنظور بزرگنمائی تصویر ) را با زوم دیجیتال ( تعداد اندکی پیکسل را می تواند capture نماید ) ، ترکیب و اعلام می نمایند .

تمرکز دستی: برای گرفتن تصاویر از فاصله بسیار نزدیک و یا در مواردیکه امکان تتنظیم اتوماتیک وجود ندارد ،استفاده از پتانسیل های ارائه شده بمنظور تنظیم دستی دوربین ،کمک مناسبی بمنظور اخذ تصاویر واضح را ارائه می نماید. در برخی دوربین ها امکان استفاده از تنظیم دستی وجود نداشته و در چنین مواردی می توان از دوربین مورد نظر صرفا” در فواصل محدودی استفاده بعمل آورد .

ذخیره سازی: دوربین های دیجیتال دو مگاپیکسلی که اکثرا” دارای هشت مگابایت حافظه ( کارت حافظه اولیه ) می باشند ، قادر به نگهداری هشت تا ده تصویر با بالاترین دقت خواهند بود. ظرفیت کارت حافظه همراه یک دوربین دیجیتال زیاد حائز اهمیت نمی باشد و می توان در ادامه و متناسب با نیاز، ازکارت هائی با ظرفیت بیشتر استفاده نمود.شرکت سونی همچنان دوربین هائی را تولیدمی نماید که می توانند تصاویر را بر روی فلاپی دیسک و یا دیسک نوری ذخیره نمایند . فراموش نکنیم که سرعت فلاپی دیسک ها کند بوده و بیش از یک و یا دو تصویر با دقت بالا را نمی توان بر روی آنان ذخیره نمود. با استفاده از دیسک های نوری می توان تصاویر بمراتب بیشتری راذخیره نمودولی دوربین هائی که از دیسک نوری استفاده می نمایند کند و حجیم می باشند.

باطری ها: در دوربین های دیجیتال از یک و یا چند نوع باطری استفاده می گردد. باطری نوع AA، هم بصورت قلیایی غیر قابل شارژ و هم بصورت قابل شارژ موجود می باشد . باطری های ظرفیت بالا CRV3 و یا باطری های قابل شارژ ، نمونه هائی دیگر از باطری های قابل استفاده در دوربین های دیجیتال می باشند.

فیلم و صدا: بسیاری از دوربین های دیجیتال قادر به گرفتن ( اخذ) تصاویر ویدئوئی مناسب می باشند ( به همان خوبی که عکس می گیرند ). حافظه این نوع از دوربین ها ، قادر به ذخیره سازی فیلم زیادی نخواهند بود . ویژگی فوق ، در مواردیکه امکان دسترسی به دوربین های فیلمبرداری جهت ضبط تصاویر مربوط به یک صحنه وجود ندارد، بسیار مفید می باشد .

تنظیمات نوردهی: تمامی دوربین های دیجیتال ، امکان استفاده اتوماتیک را فراهم می نمایند ، در چنین مواردی کافی است از یک دکمه از قبل تعبیه شده که تمامی پارامترهای لازم بمنظور اخذ تصاویر را بصورت پیش فرض در نظر می گیرد ، استفاده گردد. استفاده از دوربین هایی که دارای دیافراگمی جهت تنظیم میزان ورود نورمی باشند ، بمراتب مطلوبتر خواهد بود. با استفاده از دوربین های فوق و تنظیم فاصله لنز و یا مدت زمان باز بودن دیافراگم ، بقیه تنظیمات بصورت اتوماتیک در نظر گرفته خواهد شد.

منوها: در زمان انتخاب یک دوربین دیجیتال ، لازم است به امکانات ارائه شده بمنظور تنظیم دقت ، حالت و سایر موارد دیگر نیز دقت گردد . وجود امکانات مناسب در خصوص مشاهده سریع تصاویر گرفته شده نیز از مزایای یک دوربین دیجیتال محسوب می گردد. وجود دکمه های زیاد بر روی دوربین علاوه بر اتلاف زمان ، تنظیم و دسترسی به تصاویر گرفته شده را مشکل می سازد.هر اندازه تعداد دکمه های یک دوربین بیشتر باشد ،منوهای مرتبط با آن نیز افزایش خواهد یافت .

White Balance : تقریبا ” تمامی دوربین های دیجیتال،امکان انتخاب یک تنظیم White Balance از قبل تعیین شده را فراهم می نمایند.ویژگی فوق ، به دوربین دیجیتال اعلام خواهد کرد که کدام عنصر در تصویر می بایست سفید بوده و یا برداشتی معادل آن داشته باشد .(قابلیت تشخیص بخش هائی از یک عکس که می بایست سفید ،‌سیاه و یا بین این دو رنگ بنظر آیند). در صورتیکه کیفیت رنگ تصاویر، پارامتری مهم بمنظور استفاده از دوربین دیجیتال می باشد، پیشنهاد می گردد، دوربینی با قابلیت فوق انتخاب گردد .

LCD : برخی از دوربین های دیجیتال دارای نمایشگر LCD می باشند .با استفاده از نمایشگرهای فوق ، می توان تصاویر اخذ شده را بلافاصله مورد بازبینی مجدد قرار داد. کیفیت LCD های موجود بسیار متنوع و متفاوت می باشد . تصویر نمایش داده شده توسط آنان در برخی مدل ها در مقابل نورخورشید از بین رفته و یا تصاویر بصورت نقطه به نقطه نمایش داده خواهند شد .در برخی موارد ممکن است تصاویر نمایش داده شده با خم نمودن دوربین ، تغییر نمایند. در صورتیکه قصد تهیه یک دوربین با نمایشگر LCD وجود داشته باشد ، پیشنهاد می گردد قبل از خرید ، کیفیت LCD آن در عمل امتحان گردد .

تشریح مشخصات
مگاپیکسل ارائه شده توسط یک دوربین دیجیتال ، روشی بمنظور نشان دادن دقت یک دوربین می باشد. هر اندازه تعداد مگاپیکسل بیشتر باشد، دقت دوربین نیز بیشتر بوده و امکان گرفتن تصاویر بزرگترو با کیفیت چاپ مطلوب،فراهم می گردد. یک دوربین دو مگا پیکسلی، می تواند تصاویری با دقت 1600 در 1200 پیکسل را ایجاد نماید.دقت فوق ، امکان گرفتن تصاویر را در اندازه های 7*5 با بالاترین کیفیت ارائه می نماید. در دوربین های سه مگا پیکسلی ، می توان تصاویری با کیفیت 2048 در 1536 پیکسل را ایجاد نمود (تصاویر 8*10 با کیفیت مطلوب ) . هر اندازه تصاویر دارای کیفیت بهتری باشند، حافظه بمراتب بیشتری در دوربین اشغال شده و متناسب با آن تعداد عکس هایی که دوربین می تواند در حافظه خود نگهداری نماید، کاهش پیدا می نماید. در این راستا ، می توان از کارت های حافظه بمنظورافزایش میزان حافظه دوربین ، استفاده نمود.در صورتیکه قصد استفاده از تصاویر گرفته شده توسط دوربین های دیجیتال در نامه های الکترونیکی و یا صفحات وب وجود داشته باشد ، به دوربین های پیشرفته ای که دقت آنان بیش از دو مگا پیکسل است ، نیاز نخواهد بود ولی در صورتیکه قصد تهیه تصاویر با اندازه های متفاوت وجود داشته باشد ، پیشنهاد می گردد دوربین هائی با حداقل سه مگاپیکسل انتخاب گردد .
پارامترهای زیر را می توان در زمان انتخاب یک دوربین دیجیتال در نظر گرفت :

طول عمر باطری : حداقل :کمتر از200 عکس ، پیشنهادی : بین 200 تا 400 عکس ، حداکثر : بیش از 400عکس
باطری دوربین های دیجیتال بسرعت مصرف و استفاده می گردد. ( خصوصا” باطری های قلیائی ) . طول عمر باطری دوربین های دیجیتال ارتباط مستقیمی با قیمت آنان ندارد . مثلا” ممکن است دوربین هایی با قیمت ارزان ، دارای باطرهائی با عمر مفید بمراتب بیشتری نسبت به دوربین های گرانقیمت باشند.

مگاپیکسل(دقت) : حداقل : 2 مگا پیکسل یا کمتر ، پیشنهادی : 3 مگاپیکسل، حداکثر : 4 مگاپیکسل یا بیشتر
مگاپیکسل ، واحدی بمنظور اندازه گیری میزان دقت ثبت تصاویر توسط دوربین های دیجیتال است .هر اندازه تعداد مگاپیکسل یک دوربین بیشتر باشد ، تصاویر ایجاد شده توسط آن را می توان در ابعاد و اندازه های بزرگتر و با کیفیت مطلوبتر ، چاپ نمود.

کنترل میزان نوردهی : حداقل : — ، پیشنهادی :ارائه برخی امکانات برای دورنما ، حداکثر:تنظیم دهانه دیافراگم و نور بمهراه کنترل دستی همه جانبه
با استفاده از کنترل های ارائه شده، می توان عملیاتی همچون تنظیم لنز و سرعت عبور نور را انجام داد( حائز اهمیـت برای عکاسان حرفه ای ).

محدوده کانونی : حداقل : ثابت یا زوم دیجیتالی ، پیشنهادی : 2X تا 3X زوم نوری ، حداکثر :4Xزوم نوری یا بهتر
دوربین هایی که محدوده کانونی آنان بیشتر باشد ، قادر به گرفتن تصاویر از فواصل دورتر با کیفیت مناسب می باشند.دوربین های با قابلیت زوم نوری ، قادر به ایجاد تصاویر بهتر نسبت به دوربین هائی با قابلیت زوم دیجیتالی ، می باشند .

قابلیت تمرکز دستی : حداقل : خیر ، پیشنهادی : تمرکز مرحله ای ، حداکثر : بلی
با استفاده از قابلیت فوق ، می توان عملیات تمرکز دوربین را بصورت دستی انجام داد ( تمرکز دستی در برخی حالات بمراتب دارای کارآئی و صحت بیشتری نسبت به تنظیم اتوماتیک است ) .دوربین هایی که دارای قابلیت تمرکز مرحله ای می باشند،قادر به تمرکز بر روی اشیاء مورد نظر صرفا” درفواصل از قبل مشخص شده ای خواهند بود.

ظرفیت ذخیره سازی : حداقل : 8 مگابایت یا کمتر، پیشنهادی : 8 تا 16 مگابایت ، حداکثر : 16مگابایت یا بیشتر
ویژگی فوق ، حجم اطلاعاتی (برحسب مگابایت) را که یک دوربین می تواند در حافطه همراه خود و یا کارت حافظه قابل تعویض و یا هردو ، ذخیره نماید، مشخص می نماید .تعداد تصاویری را که می توان در حافظه یک دوربین دیجیتال ذخیره نمود به دقت تصاویر گرفته شده ، بستگی خواهد داشت .

نکاتی دررابطه با تهیه دوربین دیجیتال

انتخاب یک دوربین با مگاپیکسل موردنظر با توجه به نوع نیاز :دوربین هایی که دارای دقت دو مگاپیکسل می باشند ، برای گرفتن عکس مناسب هستند.در صورتیکه قصد تهیه تصاویری به ابعاد 8 در 10 و چاپ آنان وجود داشته باشد ، به دوربینی با حداقل دقت سه مگاپیکسل، نیاز خواهد بود. دوربین هایی که دارای دقت چهار و یا پنج مگاپیکسل می باشند، بمنظور چاپ تصاویر در ابعاد بزرگ مناسب خواهند بود.

استفاده از دوربین هائی با قابلیت شارژ مجدد باطری و یک شارژر : قیمت باطری متناسب با طول عمر آنان ، افزایش می یابد. برخی از دوربین ها قادر به استفاده از باطری های AA ( قابل شارژ و یا غیرقابل شارژ) می باشند. قابلیت شارژ مجدد باطری ، علاوه بر مقرون بصرفه بودن ، عدم اتلاف زمان را نیز بدنبال خواهد داشت .

استفاده از دوربینی با حداقل توان زوم نوری 2X : کیفیت تصاویر گرفته شده توسط دوربین هائی با زوم دیجیتالی ، بمراتب پایین تر ازتصاویر اخذ شده توسط دوربین های شامل زوم نوری، می باشد.

استفاده از دوربین هائی با قابلیت تمرکز در نور کم : برخی از دوربین ها دارای لامپ کمکی ( فلش ) برای تامین نور کافی جهت گرفتن تصاویر در نقاط تاریک می باشند. ویژگی فوق ، در مواردیکه تصاویر در داخل اتاق گرفته می شود، کارساز خواهد بود.

استفاده از دوربین هائی که امکان استفاده از کارت حافظه اضافی را دارا می باشند : با اینکه تمامی دوربین های دیجیتال دارای حافظه می باشند ولی با استفاده از کارت حافظه می توان ظرفیت ذخیره سازی یک دوربین دیجیتال را افزایش داد.

عدم استفاده از دوربین هایی که اطلاعات را بر روی فلاپی دیسک و یا دیسک نوری ذخیره می نمایند: فلاپی دیسک ها ارزان می باشند ولی نمی توان بر روی آنان تصاویر زیادی را ذخیره نمود. دوربین هائی که از این نوع دیسک ها استفاده می نمایند، اغلب تصاویر را با دقت پائین ایجاد می نمایند. دوربین هائی که از دیسک های نوری استفاده می نمایند ، کند و حجیم می باشند .

امتحان دوربین قبل از خریداری آن : برخی از دوربین ها دارای دستورات و منوهائی می باشند که استفاده از آنان نسبت به سایر دوربین ها ساده تر می باشد . بررسی عملی برخی از امکانات فوق و مقایسه با سایر دوربین ها می تواند در عمل کارآئی یک دوربین را نشان دهد. دراینخصوص لازم است به موارد متعددی توجه گردد. فاصله زمانی بین فشردن کلید دوربین تا زمان ذخیره سازی تصویر، بررسی عملکرد لنز ارائه شده همراه دوربین ، بررسی مدت زمان انتظار برای گرفتن تصاویر ، بررسی عملکرد نمایشگر LCD دوربین در زیر نور خورشید ، از جمله مواردی می باشند که می بایست قبل از خریداری یک دوربین دیجیتال ، بدقت بررسی گردند.

استفاده از دوربین هائی که بهمراه آنان نرم افزارهای ویرایش تصاویرعرضه شده است : در این رابطه می توان از نرم افزارهایی نظیر Adobe Photoshop Elements و Ulead PhotoImpac استفاده نمود.

استفاده از دوربین هائی که دارای LCD می باشند : دوربین های فوق ، امکان مشاهده تصاویر را فراهم می نمایند( بمحض گرفتن تصاویر).

عدم تاکید بر قابلیت فیلمبرداری دوربین دیجیتال : برخی از دوربین ها دارای قابلیت ضبط تصاویر متحرک به میزان اندکی می باشند . در صورت عدم نیاز به ویژگی فوق ، می توان در زمان تهیه یک دوربین دیجیتال ، آن را نادیده گرفت .

وجود یک کارت خوان حافظه : عملکرد کارت خوان ها ، مشابه یک هارد دیسک خارجی است که به کامپیوتر متصل می گردد . با استفاده از پتانسیل فوق ، می توان تصاویر را مستقیما” از رسانه ذخیره سازی که دوربین دیجیتال از آن استفاده می نماید ، Download نمود . ویژگی فوق ، علاوه بر صرفه جوئی در زمان ، افزایش طول عمر باطری را نیز بدنبال خواهد داشت .